Το φιλοσοφικό εργαστήρι της Action Plus

H Action Plus συνεχίζει και διευρύνει τον κύκλο φιλοσοφικών  διαλέξεων που ξεκίνησε την περασμένη χρονιά δίνοντας ραντεβού Δευτέρα απόγευμα στον φιλόξενο χώρο του Φιλολογικού Συλλόγου ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ. Στον δεύτερο αυτό κύκλο εξερευνούμε την γέννηση της  φιλοσοφίας στην αρχαία Ελλάδα, με τον  καθηγητή φιλοσοφίας ΑΠΘ Βασίλη Κάλφα,  εστιάζουμε στους Στωικούς (Κατερίνα Ιεροδιακόνου, καθ. αρχαίας φιλοσοφίας ΕΚΠΑ), εμβαθύνουμε στις έννοιες του έρωτα, της φιλίας και της αγάπης με την καθοδήγηση του Σπύρου Ράγκου, καθ. φιλοσοφίας Παν/μίου Πατρών και αναζητούμε τις συνιστώσες της ευτυχίας μαζί με τον Στασινό Σταυριανέα (επίκουρος καθ. φιλοσοφίας – ΕΑΠ).

Οι διαλέξεις/ μαθήματα απευθύνονται σε κοινό που ενδιαφέρεται για την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, χωρίς κατ’ ανάγκην να διαθέτει ειδικές σπουδές ή/και γνώσεις.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Κύκλος Α: Η γέννηση της φιλοσοφίας στην αρχαία Ελλάδα – οι πρώτοι Προσωκρατικοί φιλόσοφοι (Βασίλης Κάλφας, καθ. φιλοσοφίας ΑΠΘ)

Δευτέρα 11 Νοεμβρίου, 18.30 – 20.30: Οι Μιλήσιοι στοχαστές – Θαλής, Αναξίμανδρος, Αναξιμένης. Η Ιωνία και οι ανατολικοί πολιτισμοί. Τι μπορεί να σημαίνει το νερό του Θαλή και το άπειρο του Αναξιμανδρου; Η Δικαιοσύνη ως ομοιογένεια και εξισορρόπηση. Η πνοή και η ψυχή.
Δευτέρα 18 Νοεμβρίου, 18.30 – 20.30: Οι Πυθαγόρειοι. Φιλοσοφία και θρησκεία. Η αθανασία της ψυχής και η μετεμψύχωση. Η φιλοσοφία ως τρόπος κοινής ζωής. Μαθηματικά και μυστικισμός.
Δευτέρα 25  Νοεμβρίου, 18.30 – 20.30: Ηράκλειτος. Τα αποσπάσματα του Ηρακλείτου – γραφή και προφορικότητα. Είναι ο Ηράκλειτος φυσικός φιλόσοφος; Άνθρωποι και πόλις. Η ενότητα των αντιθέτων. Ο Λόγος.
Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου, 18.30 – 20.30: Η τομή του Παρμενίδη. Ποίηση και φιλοσοφία – το ποίημα του Παρμενίδη. Αίσθηση και νόηση. Δόξα και Αλήθεια. Το Εν και οι έννοιες της φιλοσοφίας. Η πρόκληση του Παρμενίδη.

Ειδική ενότητα: Στωική ψυχολογία και ηθική (Κατερίνα Ιεροδιακόνου, καθ. Αρχαίας Φιλοσοφίας στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης- ΕΚΠΑ)

Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου, 18.30 – 20.30: Οι Στωικοί για την ψυχή. Σε αντίθεση με τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, η ανθρώπινη ψυχή κατά τους Στωικούς είναι υλική και εξολοκλήρου έλλογη. Πώς όμως εξηγούν τα ανθρώπινα πάθη και τι έχει να προτείνει για την εξάλειψή τους η φιλοσοφία των Στωικών, που παρουσιάζεται στα κείμενά του ως ‘τέχνη του βίου’;

Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου, 18.30 – 20.30: Ο σοφός των Στωικών και η έννοια της προσοχής. Σε τι πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας, ώστε να αποκτήσουμε το υπέρτατο αγαθό της ευδαιμονίας; Για να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα οι Στωικοί, σκιαγραφούν στη φιλοσοφία τους την εικόνα του σοφού και ενάρετου ανθρώπου. Μπορούμε, όμως, να γίνουμε όλοι σοφοί και ενάρετοι;

Κύκλος Β: Έρωτας, φιλία και αγάπη στην αρχαία ελληνική σκέψη (Σπύρος Ράγκος, καθ. φιλοσοφίας Παν/μιο Πατρών)

Δευτέρα 20 Ιανουαρίου, 18.30 – 20.30:  Ο έρωτας στην αρχαϊκή ποίηση και οι απορίες του Σωκράτη για τη φιλία. Ο έρωτας στην επική ποίηση (Όμηρο, Ησίοδο), στους λυρικούς ποιητές (Σαπφώ, Ίβυκο, Ανακρέοντα) και πρώιμους φιλοσόφους (Φερεκύδη, Παρμενίδη, Εμπεδοκλή, Γοργία). Τα πολλαπλά ερωτήματα που θέτει ο Σωκράτης για τη φιλία, τις προϋποθέσεις της και τους σκοπούς της, στους πλατωνικούς διαλόγους Λύσις και Αλκιβιάδης Ι.

Δευτέρα 27 Ιανουαρίου, 18.30 – 20.30:  Οι πολλαπλές όψεις του έρωτα στο πλατωνικό Συμπόσιο. Το Συμπόσιο του Πλάτωνα είναι το μοναδικό φιλοσοφικό κείμενο της κλασικής εποχής που είναι αφιερωμένο εξ ολοκλήρου στη φιλοσοφική διερεύνηση του έρωτα.  Στόχος της διάλεξης είναι να αναδείξει τη σημασία των εγκωμίων του Συμποσίου για την κατανόηση της εντελώς πρωτότυπης πλατωνικής θέσης όσον αφορά τη θέση του έρωτα μέσα στην οικονομία του αισθητού και νοητού σύμπαντος.

Δευτέρα 3 Φεβρουαρίου, 18.30 – 20.30:  Η ενιαία μεταφυσική του έρωτα σε Πλάτωνα, Αριστοτέλη και Πλωτίνο. Από το Συμπόσιο στον πλατωνικό Φαίδρο και από εκεί στο βιβλίο Λ των Μετά τα Φυσικά του Αριστοτέλη και στις απόψεις του Πλωτίνου για τον έρωτα, όπως αυτές εκφράζονται στη σχετική πραγματεία (ΙΙΙ.5) αλλά και αλλού στις Εννεάδες, αναδεικνύεται η ενιαία μεταφυσική θεώρηση του έρωτα που διατρέχει το μεγαλύτερο μέρος της πλατωνικής παράδοσης μέχρι την ύστερη αρχαιότητα.

Δευτέρα 10 Φεβρουαρίου, 18.30 – 20.30: Η σημασία της φιλίας στον Αριστοτέλη. Η έννοια της φιλίας στα Ηθικά Νικομάχεια, στα Ηθικά Ευδήμεια και στα Ηθικά Μεγάλα. Επί μέρους διαφορές αλλά μια κοινή γραμμή κατανόησης της φιλίας, στη σχέση της με την ευδαιμονία. Οι αντιλήψεις του Σωκράτη, όπως παραδίδονται στα Απομνημονεύματα του Ξενοφώντα.

Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου, 18.30 – 20.30: Αρχαιοελληνική φιλία, πλατωνικός έρως και χριστιανική αγάπη: μια συγκριτική θεώρηση Η νέα αντίληψη για την αγάπη  στην Καινή Διαθήκη. Η θεμελιώδης ασυνέχεια σε σχέση με την  πλατωνική παράδοση και με την αρχαιοελληνική αντίληψη για τη φιλία, όπως αποτυπώθηκε στον Αριστοτέλη.

Κύκλος Γ: Πέντε όψεις της ευτυχίας: Οι αρχαίοι φιλόσοφοι για τις προϋποθέσεις ενός καλού  ανθρώπινου βίου (Στασινός Σταυριανέας, επίκουρος καθηγητής Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο)

Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου, 18.30 – 20.30: Το παράδοξο του Σωκράτη: Ποιος βίος είναι αξιοβίωτος; Είναι η αρετή γνώση; Μπορούμε να πράξουμε κάτι κακό με τη θέλησή μας; Ο Σωκράτης είναι ο πρώτος φιλόσοφος που εστιάζεται στην απάντηση του ερωτήματος: ποιος είναι ένας ευτυχής βίος για εμάς; ταυτίζοντας έναν τέτοιον βίο με την γνώση και την κατανόηση των ηθικών εννοιών. Η θέση του αυτή αντανακλά μια σειρά από παράδοξα με κύριο ίσως το δόγμα ότι είναι αδύνατον να πράξουμε κάτι κακό με τη θέλησή μας.

Δευτέρα 10 Μαρτίου, 18.30 – 20.30: Πλάτων: η πολυφωνία στην ψυχή και η αρμονία ως προϋπόθεση για την ευτυχία. Η σημασία των κοινωνικών και πολιτικών δομών. Δικαιοσύνη, η καθολικότερη των αρετών.  Ο Πλάτων σκιαγραφεί μια συνθετότερη δομή της ανθρώπινης προσωπικότητας. Τα μέρη της ψυχής συνιστούν διακριτές πηγές κινήτρων για πράξη και ο ευτυχής βίος προϋποθέτει την μεταξύ τους αρμονία και τη λειτουργία τους ως ενότητα. Πώς όμως επιτυγχάνεται αυτή η ενότητα;

Δευτέρα 17 Μαρτίου, 18.30 – 20.30: Αριστοτέλης: Αυτάρκεια και αυτοτέλεια ή κοινωνική και πολιτική δράση; Οι βάσεις της σύγχρονης ηθικής θεωρίας. Ο Αριστοτέλης στρέφει την ηθική του έρευνα σε κάποια τυπικά χαρακτηριστικά της ευτυχίας (αυτάρκεια και αυτοτέλεια)  ενώ φαίνεται να αναγνωρίζει την πολυπλοκότητα των περιστάσεων για την ηθική πράξη. Αντί να προτείνει γενικούς κανόνες για τον ευτυχή βίο, εστιάζει στην καλλιέργεια των αρετών. Για τους δύο αυτούς λόγους, αλλά και για την ρεαλιστική του προσέγγιση, η σύγχρονη ηθική φιλοσοφία σταθερά αντλεί από την σκέψη του.

Δευτέρα 31 Μαρτίου, 18.30 – 20.30: Επίκουρος – ο φόβος του θανάτου εμπόδιο στην ευτυχία. Ο μετριοπαθής ηδονισμός  ως προοπτική για την ευτυχία. Η μεγάλη έμφαση που δίνει ο Επίκουρος στη θεραπεία του  φόβου και κυρίως  του φόβου του θανάτου ως της βαθύτερης έγνοιας που μας γεμίζει πόνο και εμποδίζει την ευτυχία μας, είναι ίσως ο κύριος λόγος που το έργο του μαγνητίζει, εμπνέει αλλά και προβληματίζει. Πώς θα αφοπλίσουμε το φόβο του θανάτου; Και πόσο ικανοποιητικός είναι ο μετριοπαθής ηδονισμός του Επίκουρου ως προοπτική για την ευτυχία;

Δευτέρα 7 Απριλίου, 18.30 – 20.30:  Στωϊκοί. Η Στωική φιλοσοφία  θέτει ένα απαιτητικό ιδεώδες για την ευτυχία μας (να γίνουμε σοφοί ή φιλόσοφοι) ενώ ταυτόχρονα παρέχει απλούς και ξεκάθαρους κανόνες για την ευτυχία, ζητώντας να απαλλαγούμε από εσφαλμένες πεποιθήσεις σχετικά με το εξαρτάται, ή όχι, από εμάς.  Αυτή η δεύτερη όψη της στωικής φιλοσοφίας εξασφάλισε τη δημοφιλία και την απήχηση της στην αρχαιότητα αλλά και την αναβίωση στωικών θέσεων από τα μισά του 20ου αιώνα και μετά με ιδιαίτερη ένταση. Θα συζητήσουμε αυτές τις δύο όψεις της στωικής φιλοσοφίας αναζητώντας απαντήσεις που είναι αποκαλυπτικές και για το δικό μας βίο σήμερα.

Κόστος συμμετοχής: 20,00 ευρώ / ανά συνάντηση, 18,00 ευρώ για φοιτητές.  Συμμετοχή σε όλες τις διαλέξεις ενός κύκλου 5 διαλέξεων με εφάπαξ καταβολή: 90,00 ευρώ  (80,00 για φοιτητές). Για την συμμετοχή και στις δύο διαλέξεις της κ. Ιεροδιακόνου 35,00 ευρώ.

1. Συμπληρώνετε την αίτηση συμμετοχής, στον σύνδεσμο: https://forms.gle/eJ8vADxaoU7hZiBz6
2. Επικοινωνούμε μαζί σας ηλεκτρονικά για την επιβεβαίωση συμμετοχής και την πληρωμή.
3. Καταβολή του κόστους συμμετοχής με κατάθεση σε:
   • Eurobank /Τ Τ : GR7402606310000590200558656
   • ALPHA BANK: GR7901404410441002002010067
   • EΘΝΙΚΗ: GR1301100800000008000681794
   • ΠΕΙΡΑΙΩΣ:  GR3401720320005032092204585

σημειώνοντας το όνομα κράτησης (σε περίπτωση πληρωμής από άλλη τράπεζα επιβαρύνεστε με τα τραπεζικά έξοδα)

Επιλογή 2: Μπορείτε να ολοκληρώσετε άμεσα τη κράτησή σας πληρώνοντας τώρα μέσω  Paypal ή κάρτας.  Απλά ακολουθείτε τις οδηγίες που βρίσκονται σε αυτή τη σελίδα. Ξεκινήστε επιλέγοντας την ημερομηνία της διάλεξης (μία ή περισσότερες) στο ημερολόγιο της διπλανής στήλης.

Προσοχή: Η πληρωμή για συμμετοχή σε όλες τις διαλέξεις  ενός κύκλου γίνεται μόνο μέσω της επιλογής 1 (αίτηση και στη συνέχεια πληρωμή μέσω τράπεζας).

Λοιπές λεπτομέρειες 

Όλες οι διαλέξεις θα γίνουν στο κτίριο του Φιλολογικού Συλλόγου ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ, πλατεία Καρύτση.

Μετρό Πανεπιστήμιο: 2′ λεπτά. Στους συμμετέχοντες χορηγείται βεβαίωση συμμετοχής. Για οποιοδήποτε ερώτημα, επικοινωνείτε στο [email protected] ή στο 210-3230102.